Τετάρτη 26 Νοεμβρίου 2014

Ο ναρκισσισμός ως αρετή στον μεταμοντερνισμό και η αγωνιώδης ύπαρξη του σύγχρονου ανθρώπου

Έως και το τέλος του β παγκοσμίου πολέμου, κυρίαρχο πρότυπο στις δυτικές κοινωνίες ήταν ο εγωιστής.  Ο άνθρωπος που κοιτάει το στενό του συμφέρον δηλαδή. Ο άνθρωπος του καπιταλισμού. Υπέστει σοβαρή κριτική από τον σοσιαλισμό, τη θεολογία και την διανόηση, και μάλιστα, έχασε κιόλας κάποιες μάχες(πχ στη Σοβιετική Ένωση). Ωστόσο επανήλθε πιο δυναμικά, αλλά μεταλλαγμένος αυτή τη φορά. Επανήλθε ως ναρκισσισμός.

Η αλλαγή αυτή βρίσκεται, μάλλον  κάπου στο τέλος της δεκαετίας του 60, όπου από την εξέγερση και τις ιδεολογίες περάσαμε στην αδιαφορία. Σιγά, αλλά σταθερά, αυτή η αντίληψη αυξανόταν ώσπου και κυριάρχησε κυρίως με τη διάλυση της Σοβιετική Ένωσης. Η αδιαφορία για την πολιτική, τη θρησκεία και τις ιδεολογίες έφερε τον καταναλωτισμό. Και ο καταναλωτισμός, έφερε την εποχή μας. Την τελευταία δεκαετία μάλιστα, έχουμε δεί απίστευτα πράγματα. Η έκφραση του ναρκισσισμού δεν εκφράζεται μόνο στεγνά και ξεδιάντροπα αλλά και επιδοτείται κιόλας. Υπάρχουν άνθρωποι που έχουν γίνει πάμπλουτοι χρησιμοποιώντας απλά και μόνο την αναγνωρισιμότητά του, όπως οι Καρντάσιανς. Το facebook δίνει και παίρνει, με νικητές τους πλέον αυτοπροβαλλόμενους και αυτάρεσκους νάρκισσους.

Πραγματικά όμως, πως προέκυψε αυτή η μετάλλαξη του εγωιστή στον νάρκισσο; Λόγω της ανάπτυξης του καπιταλισμού βέβαια! Ο νάρκισσος έχει περισσότερες ανάγκες από τον ολοκληρωμένο άνθρωπο και γενικά θέλει να διακρίνεται. Ο ολοκληρωμένος έχει ελάχιστες ανάγκες-αλλιώς δεν θα ήταν ολοκληρωμένος! Οπότε έχουμε ως προβαλλόμενο πρότυπο τον νάρκισσο.

Ακόμη η έλλειψη οποιασδήποτε αξίας στη ζωή(ιδεολογία, θρησκεία, ή και κάποια εγκόσμια αξία) για το οποίο αξίζει να ζήσει και να πεθάνει κανείς, οδηγούν τον σύγχρονο άνθρωπο να επικεντρώνεται στον εαυτό του. Τίποτα πλέον πέραν του εαυτού του δεν τον συγκινεί, ούτε ο θεός, ούτε το έθνος, ούτε και κάποια ιδεολογία. Δεν είναι τυχαίο πως και ο έρωτας έχει συκοφαντηθεί απίστευτα στην εποχή μας

Κάποια άλλη όμως παράμετρο που πολύ αγνοούν σε αυτό το θέμα είναι πως ο νάρκισσος προέκυψε ακόμη και ως αποτέλεσμα της επιδίωξης του "εκσυγχρονισμού". Για να μπορέσουν οι κοινωνίες να προσαρμοστούν στα νέα δεδομένα του μοντερνισμού χρειαζόταν μία βοήθεια, γιατί πάντα οι λαοί είναι συντηρητικοί και προσκολλημένοι στην παράδοση. Ο μοντερνισμός όμως απαιτεί ανθρώπους πέρα από την παράδοση και πέρα από την κοινωνία. Οι παλιές παραδοσιακές κοινωνίες είναι ιδιαίτερα κοινωνιοκεντρικές με αυστηρούς κανόνες και ηθικές αξίες, ενώ το πρόταγμα του μοντερνισμού είναι ο εγωισμός-ατομικισμός και η έλλειψη αξιών. Οπότε έχουμε την προβολή και την αποθέωση του "αυτοδημιούργητου" ανθρώπου. Στην πολιτική ζωή, ιδιαίτερα, έχουμε σιχαθεί να ακούμε αυτή τη λέξη

Ο αυτοδημιούργητος δεν αργεί να γίνει νάρκισσος, κυρίως όταν δεν έχει παιδεία.
Και εδώ είναι που ο νάρκισσος συγχέεται με τον αυτοδημιούργητο και γίνεται αξία



Ο άνθρωπος της εποχής μας έχει απόλυτη αδιαφορία για τα "θεία" και τα "υπερβατικά" και έχει ακόρεστες επιθυμίες. Οι επιθυμίες όμως δεν έχουν τέλος, επομένως ο άνθρωπος της εποχής μας δεν βιώνει ποτέ την "πλήρωση", άρα δεν μπορεί να φτάσει  ποτέ στην ευτυχία. Μία διαρκής ανησυχία χαρακτηρίζει την ύπαρξή του, και όταν του αναγγελθεί ο ερχομός του θανάτου τον καθηλώνει. Τις περισσότερες φορές αντί να ενδιαφερθεί για τα "υπερβατικά"(όπως θα έκανε δηλαδή ο άνθρωπος άλλων εποχών), προσπαθεί να αυξήσει την κατανάλωσή του και να εκπληρώσει κάποιες ανεκπλήρωτες επιθυμίες του(αγορά κάποιου αυτοκινήτου, κάποιο ταξίδι, σεξ με κάποιο σταρ του σινεμά κλπ).

Δεν υπάρχουν σχόλια:

Δημοσίευση σχολίου